Command Line /Terminal භාවිතය 03- (Netstat සහ Nbtstat කමාන්ඩ්ස්) - දෝෂ නිරාකරණය තුන්වන කොටස (part 03)

සුභ අලුත් අවුරුද්දක් වේවා!!!!  ඔක්කොටම .මේක තමයි 2017  පලවෙනි ලිපිය කියන්න සතුටුයි මේ කාලය පුරාවටම  70,000 ආසන්න පිරිසක් බ්ලොග් එකට ඇවිත් තියෙනවා.කොහොම උනත් මේකට ආව ගිය ගානට වඩා මේකෙන් ප්‍රයෝජනයක් ගත්ත කවුරුහරි ඉන්නවා නම් ඒකයි මගේ සතුට වෙන්නේ .එක නිසයි කිසිම විදිහකින් පොපප් ඇඩ්ස් ,  URL Redirection දාල සල්ලි හම්බ කරන්න මේක පාවිච්චි නොකරන්නේ .

හරි දැනට අපි කතා කරපු කමාන්ඩ්ස් ටික තමයි පහල තියෙන්නේ .

1. Ping      -  අයෙත් මතක් කරගන්න ඕන නම් මෙතන ක්ලික් කරන්න

2.Ipconfig  -  අයෙත් මතක් කරගන්න ඕන නම් මෙතන ක්ලික් කරන්න

3.Tracert    -  අයෙත් මතක් කරගන්න ඕන නම් මෙතන ක්ලික් කරන්න

මෙටික තමයි ඉස්සරහට කතා කරන්න ඉන්නේ .

4.Netstat

5.Nbtstat

6.Netsh ( For Wireless Network Troubleshooting  & Diagnosing)

මීට අමතර ඒවා අවශ්‍යතාවය උඩ විස්තර කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා . හරි මෙතන ඉඳන් පටන්ගමු .

1.Netstat 

මේ කමාන්ඩ් එකෙන් පෙන්වන්නේ අපේ හොස්ට් එක මොන මොන දේවල් එක්ක නෙට්වර්ක් එක්ක කොහොමද කනේක්ට්වෙලා ඉන්නේ කියන එක .එකියන්නේ අයිපී ඇඩ්රස් එක පෝට් එක වගේ විස්තර .
මේක හොඳටම පැහැදිලි කරන්නත් එක්ක අපි මේක රන් කරලා ගත්ත ස්ක්‍රීන් එකත් එක්ක විස්තර බලමු .

      මේ තියෙන්නේ netstat කමාන්ඩ් එක එම විදිහටම රන් කලහම ලැබෙන ස්ක්‍රීන් එක . මේකේ පලවෙනි කොලම් එකෙන් එකියන්නේ රතුපාටින් කොටු කරලා තියෙන ටිකෙන් පෙන්වන්නේ ප්‍රෝටොකෝල් ටයිප් එක .ඊළඟට තියෙන කොලම් එකෙන් පෙන්වල තියෙන්නේ මගේ කම්පියුටර් එකට එසයින් වෙලා තියෙන අයිපී එකයි පෝට් නම්බර්එකයි  IP:Port Number . උදාහරණයක් හැටියට ගත්තොත් 127.0.0.1:5354 කියලා තියෙන සර්විස් එක මගේම හොස්ට් එකේ ඉඳන් මගේම  Amith-PC:49670 එකත් එක්ක කමියුනිකෙට් කරනවා .127.0.0.1 කියන්නේ ලූප්බැක් ඇඩ්රස් එක .එකියන්නේ මගේම හොස්ට් එක කියනඑක .Amith-PC කියන්නෙත් මගේම හොස්ට් එක .

                                                                     ඔකේ ඔය නිල්පාටින් කොටු කරලා තියෙන කොලම් එකෙන් කියන්නේ Local Address කියන්නේ මගේම හොස්ට් එක , කොළපාටින් කියන්නේ මගේ හොස්ට් එක කනේක්ට්වෙලා එළියෙන් ඉන්න ඇප්ලිකේෂන් හෝ සර්විසස්. අන්තිම , එකියන්නේ සුදුපාටින් කොටු කරලා තියෙන කොලම් එකෙන් කියන්නේ කනෙක්ෂන් එකේ තත්වේ .TIME_WAIT කියන්නේ කෙනෙක්ට් වෙන්න්න ට්‍රයි කරනවා හෝ කමාන්ඩ් එක රන්වෙන වෙලාවේ , චෙක්කරන්න ගත්තු කාලේ අතරේ කනේක්ට්වෙන්න බැරි උනා කියන එක . ESTABLISH කියන්නේ දැනට කනෙක්ට් වෙලා ඉන්නේ කියනඑක .

                           අනෙක් උදාහරනේ Local Address 192.168.1.2:51222  , Foreign Address 65.55.252.169:https , ඔය 192.168.1.2 කියල තියෙන්නේ මගේ රවුටරයෙන් මගේ හොස්ට් එකට එසයින් කරලා තියෙන අයිපී එක , එක කමියුනිකෙට් කරනවා 65.55.252.169 කියන අයිපී එක එකත් එක්ක. https එකියන්නේ Secured Web Port එකත් එක්ක, එකියන්නේ 443 පෝට් එකත් එක්ක . Standard Port Numbers සහ ඒවගේ විස්තර මම වෙනම පාඩමක විස්තර කරන්නම් . 

                                                              තවත් දෙයක් නොදන්නා අයගේ ප්රෝයෝජනය තකා මේ පොර්ට් එකක් කියන්නේ මොකක්ද කියල මම අයෙත් මතක් කරන්නම් .මෙතැනදී පෝට් එකක් කියන්නේ හරියටම , අපේ තියෙන කටුනායක එයාර් පෝට් එක කොළඹ වරාය , වගේ යම්කිසි තැනකට ඇතුල් වෙන්න තියෙන දොරටුවක් .ඒවගේ ඇප්ලිකේෂන් හෝ සර්විස් අතර කමියුනිකේෂන් තියාගන්න දොරටු තියෙනවා දෙපැත්තේම .හරියට ලංකාවෙන් පිටත් වෙලා යන්න එයාර් පෝට් එක තියෙනවා , ඒවගේම ගොඩබාන්න අනෙක් රටේ එයාර් පෝට් එක තියෙනවා .ඒවගේම ඒ රටේ ඉඳල අයෙත් මෙහෙට එනකොටත් එහෙන් ඇවිත් මෙහෙට ගොඩබානවා වගේ.

මේ කමාන්ඩ් එක පාවිච්චි කරලා ගන්න පුළුවන් ප්‍රයෝජනේ තමයි යම්කිසි වෙලාවක අපේ හොස්ට් එක කනෙක්ට් වෙලා ඉන්නේ මොන මොන සර්විස් එක්කද , කොහොමද කමියුනිකෙට් වෙන්නේ කියල බාලාගන්න එක . පරිගණක ආරක්ෂාව සම්භන්දයෙන් වැඩ කරනකොට මේක ඉතාමත් ප්‍රයෝජනවත් .මොකද අපි නොදන්නා අඳුන නොගත්ත අප්ප්ලිකේෂන් එකක් අපේ ඩේටා හොරකම් කරනවා වගේ  දෙයක්, සමහර වයිරස් අටෑක්ස්  හොයාගන්න මේක ඉතාම ප්‍රොයෝජනවත් .

ඊළඟ එක netstat කමාන්ඩ් එක ටයිප් කරලා ස්පේස් එකක් තියල මොකක් හරි අගයක් එකියන්නේ උදාහරණයක් හැටියට 5 කියල ටයිප් කලොත් netstat 5 කියලා ටයිප් කලොත් හැම තත්පර පහකට වාරයක්
ඒ කමාන්ඩ් එක රිෆ්‍රෙශ් වෙලා රිසල්ට් එක අප්ඩේට් කරනවා .එකියන්නේ සමහර වෙලාවට අර TIME_WAIT කියල තුබුණු ඒවා වෙනස්වෙලා ESTABLISH කියල පෙන්වනවද කියල බලාගන්න මේකෙන් පුළුවන් .

netstat -a කියල ටයිප් කරලා එන්ටර් කලොත් අපිට බලාගන්න පුළුවන් ඔක්කොම අයිපී ඇඩ්රස් සහ පෝට් නම්බර් විතරක් .එකියන්නේ හොස්ට් නේම්  නැතිව .එකියන්නේ උඩ තියෙන ස්ක්‍රීන් එකේම විදිහේ ස්ක්‍රීන් එකක් එත් හොස්ට්නෙම් වෙනුවට අයිපී ඇඩ්රස් විතරක් එක්ක .එකේදී ඔක්කොම පෝට් පෙන්වනවා එකියන්නේ කමියුනිකේෂන් නැතත් ඕපන් තියෙන පොර්ටුත් එක්ක .මේකත් සැහෙන්න වැදගත් ආරක්ෂාව සම්බන්දයෙන්  විශේෂයෙන්ම වින්ඩොව්ස් ෆයර් වෝල් එක කන්ෆිගර් කරනකොට වගේ . මේකේදී LISTENING කියලා තියෙන්නේ, , ඒ චෙක් කරන වෙලාවේ ඕපන් පෝට්ස් කමියුනිකේෂන් එකක් නැති .

netstat -b කියන එක තමයි වැදගත්ම දේ මේකෙදි අපිට බලා ගන්න පුළුවන් මොන අප්ප්ලිකේෂන් එකෙන් ද මොන සර්විස් එකෙන් ද කොහෙද ඇක්සස් කරන්නේ කියල .පැහැදිලි කරගන්න පහත ස්ක්‍රීන් ෂොට් එක බලන්න .මේක රන් කරන්න ඔයාලට සිද්ද වෙනවා cmd එක උඩ Right Click කරලා Run as Administrator කියල ඕපන් කරන්න .

ඔයාලට මේකේ පේනවා ඇති Skype මොන මොන ports වලින් කොහෙට කොහෙට කනෙක්ට් වෙලා තියෙනවද කියල .මොකක් හරි සැක සහිත සොෆ්ට්වෙයාර් එකක් තියෙනව නම් මේකෙන් අඳුන ගන්න පුළුවන් එක කොහෙත් එක්කද කමියුනිකෙට් කරන්නේ කියල .

netstat -s කියන එකෙන් බලාගන්න පුළුවන් නෙට්වර්ක් ඇඩප්ටර් වල තත්වය පහල ස්ක්‍රීන් ෂොට් එක බලන්න .මේක මීට වඩා දිගයි එක නිසා මම දාල තියෙන්නේ කොටසයි .

2.Nbtstat  

Nbtstat - Netbios Statistics , ඇත්තටම මේකෙන් කරන්නේ කම්පියුටර් එකේ NETBIOS  Name එකත් එක්ක සම්බන්ද විස්තර බලාගන්න .ඇත්තටම NETBIOS Name එක සමානයි කම්පියුටර් නේම් එකට .
Work Group නෙක්වර්ක් එකකදී අපිට ලේසියෙන්ම කම්පියුටර් එකේ නම Nbtstat කමාන්ඩ් එකත් එක්ක පාවිච්චි කලහම එකේ අයිපී ඇඩ්රස් එක හොයාගන්න පුළුවන් . එකට කරන්න තියෙන්නේ පහල තියෙන විදිහට කමාන්ඩ් එක සම්පුර්ණ කරලා එන්ටර් ඔබන එක විතරයි .

                     nbtstat -A <Computer Name>

මගේ කම්පියුටර් එකේ අයිපී එක හොයාගන්න ඕන නම් මම ටයිප් කරන්න ඕන 

                    nbtstat -A Amith-PC කියල  එතකොට ඊට අදාලව පහත විදිහට අයිපී එක පෙන්වාවි .

මීට අමතරව nbtstat -n කියල ටයිප් කරලා එන්ටර් කලොත් අපිට බලාගන්න පුළුවන් රෙජිස්ටර් වෙලා තියෙන NETBIOS Name සහ ඒවාට සම්බන්ද  Work Group Names මේ කමාන්ඩ් එකේ ලොකු ම වැදගත් දේ තමයි අර අයිපී ඇඩ්රස් එක හොයාගන්න එක .ඒ ඇරෙන්න මේකෙන් ලොකු ප්‍රයෝජනයක් තියෙන එකක් නැහැ ඉස්සරහට .මොකද ගොඩක් වෙලාවට Work Group නෙට්වර්ක් අඩු වීගෙන යන නිසා .

ඉතින් ලිපිය ප්‍රයෝජනවත් වේවි කියල හිතනවා .එහෙනම් අදට මෙනතින් නවතිමු .

ඊළඟ ලිපියෙන් Wireless Networks සම්බන්ද වැදගත් කමාන්ඩ්ස් ගැන සලකා බලමු .

ජය වේවා !!!